wu2023.1.5

Data dodania: 19 czerwca 2023

Dotowane ubezpieczenia upraw i zwierząt gospodarskich jako realizacja partnerstwa publiczno-prywatnego – ewaluacja projektu

Marietta Janowicz-Lomott

DOI: https://doi.org/10.33995/wu2023.1.5

Abstract

Wobec narastającej skali zjawisk o charakterze katastroficznym, niskiej powszechności ubezpieczeń i wymogu ograniczenia pomocy państwa w roku 2005 wprowadzono w Polsce w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego dotowane ubezpieczenia rolne. Jednocześnie jednak nie wypracowano rozwiązań ewaluacji tego projektu. Wyrywkowe analizy dotyczą poszczególnych obszarów lub poszczególnych interesariuszy: rolników, zakładów ubezpieczeń i nie są powiązane z oceną efektywności subsydiowania składek, zatem oceną z punktu widzenia państwa. Celem opracowania jest określenie adekwatnego sposobu ewaluacji tej formy PPP w Polsce w sposób, który pozwala znaleźć odpowiedź na pytanie, czy partnerstwo publiczno-prywatne w ubezpieczeniach rolnych jest racjonalną metodą wydatkowania środków publicznych.
W opracowaniu zaproponowano ocenę projektu koncentrującą się na dwóch elementarnych aspektach wszystkich interwencji publicznych: na nakładach i na efektach. Podstawowymi elementami tej oceny są efektywność i skuteczność. Skuteczność ubezpieczeń dotowanych zweryfikowana została z punktu widzenia celów PPP, jakie stawia sobie państwo. Efektywność zaś oceniono jako relację nakładów do osiągniętych efektów pomocy. Wczęści empirycznej pracy przez pryzmat tych miar (efektywność, skuteczność) dokonana została ocena PPP jako adekwatnego sposobu ewaluacji dotowanych ubezpieczeń rolnych.

 

Słowa kluczowe

ubezpieczenia rolne, PPP w ubezpieczeniach, ewaluacja PPP, skuteczność dotowania, efektywność dopłat do składek.

 

Pełna treść artykułu

PDF

Bibliografia

Cyfert S., Nazarkiewicz I., Uwarunkowania i kryteria oceny efektywności przedsięwzięć PPP, [w:] Nowe zarządzanie publiczne: aspekty teoretyczne i praktyczne, Pająk K. [red.], PWN, Warszawa 2018.

Czynniki i możliwości ograniczania ryzyka w produkcji roślinnej poprzez ubezpieczenia, Wicka A. [red.], Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2013.

Ewaluacja ex-post Teoria i praktyka badawcza, Haber A. [red.] Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2007.

Gawrońska A., Ujemne skutki przezimowania upraw rolnych jako ryzyko ubezpieczeniowe, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2014, t. 2.

Hęćka A., Łyskawa K., Ubezpieczenia upraw rzepaku od skutków złego przezimowania, uwarunkowania środowiskowe i ekonomiczne, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego” 2013, t. 3.

Herrera S., Pang G., Efficiency of Public Spending in Developing Countries: An Efficiency Frontier Approach, “Policy Research Working Paper” 2005, No. 3645. World Bank, Washington, https:// openknowledge.worldbank.org/handle/10986/8325 [dostęp: 20.05.2023].

IMGW, Niebezpieczne zjawiska meteorologiczne zjawiska meteorologiczne geneza, skutki, częstość występowania, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa 2013.

Janowicz-Lomott M., Łyskawa K., Funkcjonowanie dodtwanych ubezpieczeń upraw w Polsce, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2016, nr 3.

Janowicz-Lomott M., Ubezpieczenia wzajemne w finansowaniu skutków realizacji ryzyka w rolnictwie. Doświadczenia unijne – wnioski dla Polski, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2018.

Jastrzębska M., Janowicz-Lomott M., Łyskawa K., Zarządzanie ryzykiem w działalności jednostek samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk katastroficznych, Wolters Kluwer, Warszawa 2014.

Kaczała M., Susza rolnicza – skutki dla gospodarstwa rolnego i możliwość ich finansowania przez ubezpieczenie, „Prace i Studia Geograficzne” 2014, nr 55.

Kawiński M., Ubezpieczenia w rozwoju społeczno-gospodarczym Polski, „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2013, nr 1 (numer specjalny).

Kopańska A., Bartczak A., Siwińska-Gorzelak J., Partnerstwo publiczno-prywatne: podmioty prywatne w realizacji zadań publicznych sektora wodno-kanalizacyjnego, CeDeWu, Warszawa 2008.

Kubera P., Ocena skuteczności i efektywności instrumentów pomocy publicznej, „Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach” 2013, nr 168.

Kudryś-Kujawska A., Rolnicy w systemie ubezpieczeń rolnych – uwarunkowania braku ochrony ubezpieczeniowej gospodarstw rolnych, [w:] Granice finansów XXI wieku. Bankowość i ubezpieczenia, Wieteska S., Czechowska I. [red.], Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.

Łyskawa K., Janowicz-Lomott M., Uogólnienie dotychczasowych krajowych i zagranicznych doświadczeń z subsydiowaniem i regulacją sektora ubezpieczeń rolnych, [w:] Analizy popytu i podaży na rynku ubezpieczeń rolnych, Soliwoda M. [red.], Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2021.

Pawłowska-Tyszko J., Instrumenty zarządzania ryzykiem w rolnictwie – rozwiązania krajowe i międzynarodowe, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2016.

Strupczewski G., Identyfikacja kluczowych determinant zakupu dotowanego ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2016, t. 415.

Wicka A., Ubezpieczenia rolne jako metoda zarządzania ryzykiem wopinii rolników, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 804, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 67” 2014

Wieteska S., Ryzyko występowania przymrozków w polskiej strefie klimatycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2011, nr 259 (Ubezpieczenia).