W 2022 r. ubezpieczyciele należności zabezpieczyli 710 901 mln PLN obrotów. To wzrost o 10 proc. w porównaniu do roku 2021. Łączna wartość ubezpieczonych obrotów odpowiada 26,6 proc. wartości PKB Polski[1]. W 2022 r. ubezpieczyciele należności wypłacili odszkodowania o łącznej wartości 219,6 mln zł, czyli o 49 proc. więcej w porównaniu do 2021 r.
Zakłady ubezpieczeń zebrały w 2022 r. 1 072 mln PLN składki, co stanowi wzrost o 18 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Wynika to przede wszystkim z ubezpieczenia znacznie wyższej ekspozycji, rozumianej jako łączna wartość limitów kredytów kupieckich, przyznanych odbiorcom ubezpieczanych firm. Ekspozycja wzrosła aż o 26 proc. r/r.
– Wzrost wypłat w ubezpieczeniach należności wynika z pogarszającej się sytuacji płatniczej przedsiębiorstw w porównaniu do roku 2020, kiedy funkcjonowały one w środowisku wysokiej podaży pieniądza. Gorszą płynność w gospodarce potwierdza także łączna wartość należności skierowana w ubiegłym roku do windykacji polisowej, która wyniosła aż 1 323,4 mln zł. Nie wszystkie kwoty skierowane do windykacji zamieniają się w szkody. Znacząca część z nich zostaje ostatecznie uregulowana. Jednak wielkość ta świadczy, że wiele przedsiębiorstw płaci swoim dostawcom w ostatnim możliwym momencie – mówi Andrzej Maciążek, wiceprezes zarządu PIU.
W opinii ekspertów rynkowych pogorszenie się sytuacji płatniczej utrzymuje się także w pierwszym kwartale bieżącego roku.
Szczególnie teraz, w coraz trudniejszych warunkach makroekonomicznych, ubezpieczenia należności są ważne dla stabilności gospodarki. Wsparcie firm przez zakłady ubezpieczeń polega m.in. na dostarczaniu informacji gospodarczej, pomocy w zarządzaniu limitami kredytu kupieckiego w odniesieniu do poszczególnych odbiorców towarów i usług, uczestniczeniu w procesie windykacji, a przede wszystkim na wypłacie odszkodowań w razie braku płatności za fakturę. Dzięki tak szerokiej pomocy firmy mogą zachować rentowność i rozwijać się mimo słabszej koniunktury gospodarczej.
Znaczenie ekonomiczne ubezpieczeń należności widać także w ujęciu wieloletnim. Od roku 2015 r. wartość łącznej ubezpieczonej ekspozycji uległa podwojeniu, a łączna wartość ubezpieczonych obrotów o 65 proc. Świadczy to o wzroście znaczenia tego typu ochrony ubezpieczeniowej dla przedsiębiorców.
Dane w mln PLN | 2015 | 2022 | Dynamika 2022/2021 | Dynamika 2022/2015 |
Ekspozycja krajowa (31 grudnia) | 93 114 | 167 032 | 124% | 179% |
Ekspozycja eksportowa (31 grudnia) | 42 562 | 105 420 | 130% | 248% |
Ekspozycja łączna (31 grudnia) | 135 676 | 272 453 | 126% | 201% |
Ubezpieczone obroty krajowe | 330 063 | 552 839 | 110% | 167% |
Ubezpieczone obroty eksportowe | 100 682 | 158 062 | 111% | 157% |
Ubezpieczone obroty łącznie | 430 745 | 710 901 | 110% | 165% |
Składka przypisana brutto | 528 | 1 072,2 | 118% | 203% |
Odszkodowania i świadczenia przypisane brutto | 234 | 219,6 | 149% | 94% |
Dodatkowo | |
Łączna wartość należności skierowana do windykacji polisowej w roku kalendarzowym, w odniesieniu do ubezpieczonych odbiorców |
1 323,4 |
Słowniczek:
Ekspozycja – to ryzyko finansowe, jakie ponoszą zakłady ubezpieczeń. Innymi słowy, jest to suma limitów kredytowych przyznanych przez ubezpieczycieli dla wszystkich przedsiębiorstw korzystających z ubezpieczeń należności handlowych.
Ubezpieczone obroty – łączna wartość obrotów, które były objęte ochroną ubezpieczeniową w danym okresie.
Jak działa ubezpieczenie należności handlowych? Standardem wśród przedsiębiorców jest sprzedaż produktów i usług z odroczonym terminem płatności, czyli stosowanie kredytu kupieckiego. Ubezpieczenie należności handlowych zapewnia firmom ochronę finansową w przypadku strat wynikających z niewypłacalności kontrahentów. Co więcej, dzięki know-how ubezpieczyciela, przedsiębiorstwo otrzymuje profesjonalny i stały dostęp do monitoringów informujących o aktualnej kondycji finansowej kontrahenta.
[1] GUS, Wstępny szacunek produktu krajowego brutto w IV kwartale 2022 roku, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rachunki-narodowe/kwartalne-rachunki-narodowe/wstepny-szacunek-produktu-krajowego-brutto-w-iv-kwartale-2022-roku,3,82.html