4 listopada 2022 ruszyła Platforma Zrównoważonych Finansów w Polsce.  Jej celem jest budowa regionalnego centrum zielonych finansów w Polsce. Bierzemy udział w tej inicjatywie Ministerstwa Finansów.

Misja i działanie Platformy

Wśród wyzwań dla rozwoju zielonych finansów w naszym kraju Ministerstwo Finansów wskazuje niski poziom przygotowania uczestników rynku do wyzwań regulacyjnych, strukturę rynku, niski poziom inwestycji prywatnych oraz lukę ambicji klimatycznych między Polską i UE. Dysproporcje pomiędzy Unią a Polską widać m.in. na przykładzie emisji zielonych obligacji.  O ile emisja zielonych obligacji w Unii Europejskiej co roku istotnie się zwiększa, osiągając w roku 2021 wartość około 240 mld Euro, o tyle emisja zielonych obligacji w Polsce oscyluje w okolicach 1-2 mld Euro rocznie. Należy przy tym dodać, że w 2020 roku zielonych obligacji wyemitowano mniej niż w roku 2019, a w roku 2021 wolumen był wprawdzie większy, ale wciąż mniejszy niż w 2019. Oczywiście możemy tłumaczyć się pandemią (jeszcze nie wojną, wojna to rok 2022), jednak mimo pandemii w Europie wolumen emisji zielonych obligacji był w 2020 roku wyższy od 2019 o około 40 mld Euro. Nie wspominając już o rekordowym roku 2021 z wolumenem wyższym w stosunku do poprzedniego o blisko 100 miliardów Euro.

Rozwój zrównoważonych finansów to jednak nie tylko wyzwania, ale i szanse. Niewątpliwie umożliwi on pokrycie potrzeb inwestycyjnych w obszarze zeroemisyjnej transformacji i zwiększy skalę inwestycji prywatnych, co zakwalifikowano jako działanie antykryzysowe i antyinflacyjne. Tu również możemy posłużyć się przykładem obligacji. Wolumen obligacji na inwestycje w paliwa kopalne na świecie stopniowo maleje, z kolei inwestycje w zielone aktywności rosną. Rok 2021 był pierwszym, kiedy wolumen zielonych obligacji na świecie przewyższył inwestycje w paliwa kopalne.

Mapa drogowa

Jednym z ważniejszych zadań stawianych przed powołaną właśnie Platformą będzie wypracowanie mapy drogowej dla Rozwoju Zrównoważonych Finansów w Polsce. Przełoży się to, miejmy nadzieję, na zwiększenie dostępności źródeł finansowania w zieloną transformację. Mapa drogowa składać się będzie z kilku części. Po pierwsze, konieczne będzie zidentyfikowanie barier dla rozwoju rynku kapitałowego i finansowania transformacji w Polsce. Pomocne okaże się niewątpliwie unijne Rozporządzenie 2020/852 z 18 czerwca 2020 r.  (tzw. Taksonomia), które pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy prowadzę zieloną działalność? Taksonomia zapewnia przedsiębiorstwom i inwestorom wspólny język do identyfikacji działalności gospodarczej zrównoważonej środowiskowo i takiej generalnej identyfikacji należy dokonać w stosunku do polskiej gospodarki. Po drugie, jak już Platforma zidentyfikuje istniejące w Polsce bariery, konieczne będzie opracowanie rozwiązań usunięcia tych barier. Ostatnim etapem mapy drogowej dla Rozwoju Zrównoważonych Finansów będzie implementacja rekomendowanych rozwiązań i przełożenie rekomendacji na konkretne rozwiązania legislacyjne.

Horyzont czasowy

W czasie inauguracyjnego posiedzenia Platformy zaproponowano opracowanie mapy drogowej do grudnia 2023 r. Prace grup roboczych trwałyby mniej więcej do wczesnej jesieni przyszłego roku, tak aby jeszcze w listopadzie 2023 opracować końcowe rekomendacje i sporządzić projekt mapy. Jednocześnie opracowanie mapy nie będzie zakończeniem prac – zaangażowanie wielu osób i instytucji ma na celu zapewnienie trwałości tej formuły współpracy. Platforma będzie czerpać z doświadczeń podobnych inicjatyw w UE i poprzedniej inicjatywy grupy roboczej Rady Rozwoju Rynku Finansowego ds. zrównoważonego finansowania Ministerstwa Finansów.

Struktura Platformy Zrównoważonych Finansów

Pracami Platformy będzie kierować dwóch współprzewodniczących. Jednym z nich została Katarzyna Szwarc, przedstawicielka Ministerstwa Finansów i Pełnomocniczka ds. Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego. Drugim Kamil Wyszkowski, Dyrektor Wykonawczy UN Global Compact Network Poland.  Prace będą prowadzone w dwóch wymiarach. Rozwiązania merytoryczne zostaną zaproponowane w ramach prac grup roboczych, ostateczne decyzje zapadną na posiedzeniach Platformy Zrównoważonych Finansów. W szczególności w ramach grup roboczych mogłyby być omawiane zagadnienia:

• nowe obowiązki ujawnień (CSRD, Taksonomia UE)
• wyzwania dla nadzoru (praktyki nadzorcze, stabilność finansowa, monitorowanie przepływów inwestycyjnych)
• wyzwania dla zarządów (ład korporacyjny, zarządzanie ryzykiem)
• zbieranie, opracowywanie i przetwarzanie danych związanych z czynnikami ESG
• rozwój rynku zrównoważonych i zielonych obligacji
• zrównoważona giełda
• ujawnienia dotyczące bioróżnorodności
• doradztwo strategiczne dla uczestników rynku (zwłaszcza MŚP)
• aspekty dotyczące „S” w ESG i minimalne gwarancje w Taksonomii UE

Pierwsza grupa robocza już została powołana na posiedzeniu Platformy 4 listopada br. Grupa podejmie działania zmierzające do usprawnienia raportowania niefinansowego wśród polskich spółek.

Dyskusja

Na inauguracyjnym posiedzeniu Platformy wszyscy zaproszeni goście zadeklarowali wolę współpracy. Dyskusja dotyczyła między innymi:

• konieczności usprawnienia raportowania ESG wśród spółek publicznych i nienotowanych na giełdzie,
• wzmocnienia edukacji w zakresie ESG – szczególnie wśród mniejszych i niepublicznych przedsiębiorstw,
• zielonych ubezpieczeń,
• zielonego indeksu giełdowego, oraz
• perspektyw rozwoju rynku zielonych obligacji,
• usunięcia barier rozwoju fotowoltaiki (odmowy warunków przyłączenia do sieci) i rozwoju energetyki wiatrowej (regulacje prawne).

Kolejne posiedzenie Platformy Zrównoważonych Finansów zaplanowano na styczeń 2023 r.